Dawne zwyczaje i tradycje - Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny

Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny to najstarsze święto maryjne. Obchodzone pierwotnie było na Wschodzie, a dopiero od VII wieku rozpowszechnione na Zachodzie, gdzie ranga tej uroczystości wzrosła.

Święto to w Polsce znane jest również jako Matki Bożej Zielnej. Nazwa ta nawiązuje do polskiego przysłowia "Na Wniebowzięcie pokończone żęcie” i wiąże się z przypadającym wówczas końcem żniw. Wdzięczni za opiekę rolnicy przynosili Maryi w darze bukiety, wianuszki z warzyw, owoców, kwiatów i ziół. Do bukietu zawsze dodawano róże – kwiaty zesłane przez Niebiosa do grobu Maryi.

Niekiedy dodawano jabłko jako symbol odrodzenia. Obecnie święto to przypada w trakcie żniw a dożynki obchodzone są zazwyczaj po Matki Bożej Siewnej (8 września). W tradycji Wschodniej natomiast 15 sierpnia błogosławiono pola.

Poświęcone wianki zawieszano w domach przy świętych obrazach. Miało to chronić mieszkanie przed żywiołami. Zioła z wianków wykorzystywano również w czasie choroby. Natomiast poświęcone ziarno dodawano do worka z nasionami. Na Kurpiach wierzono w skuteczność działania ziarenka z poświęconego na Matki Bożej Zielnej kłosa oblanego ołowiem. Podobno taka kula trafiała każdą czarownicę.

[DAWNY]1534288106398[/DAWNY]

Wiele legend jest związanych zarówno z tym Maryjnym świętem, jak i z opieką Matki Bożej nad rolnikami. Jedna z nich głosi, że kiedy całe źdźbła zbożowe były kłosem i ludność żyła w dostatku zapomnieli o Bogu. Wtedy na złych ludzi Bóg zesłał potop. Woda zaczęła zalewać wszystko coraz wyżej. Wtedy Maryja zlitowała się nad ludem i chwyciła za czuby kłosów osłaniając je. Tyle ile zdołała osłonić, ocalało.

Inna legenda mówi, jak to uciekająca z Józefem i małym Jezusem Matka Boża pomogła w siewie utrudzonemu chłopu. Rozrzuciła ziarno po polu a ono od razu zaczęło kiełkować, a następnie rosnąć i kłosić. Wtedy to nadjechała Herodowa pogoń. Zapytali chłopa czy nie widział niewiasty z dziecięciem jadących na ośle. Rolnik odpowiedział, ze owszem widział ich. Było to wtedy kiedy siał pszenicę. Żołnierze spojrzeli na dorodne kłosy i uznali, że musiało to być dość dawno i wrócili do Heroda.

Od 2001 roku na Kujawach w Chełmcach (gm. Kruszwica) 15 sierpnia odprawiana jest uroczysta Msza św. ze specjalnym imieninowym błogosławieństwem wszystkich Marii i Marianów. Dzień ten obchodzony jest pod nazwą Imieniny Marii i łączy się z wieloma atrakcjami dla dzieci i koncertami muzycznymi.

*Opracowała Justyna Grabowska, na podstawie: E. Ferenc, Polskie tradycje świąteczne, Poznań 1986.