W podkruszwickich Rożniatach odbyły się uroczystości upamiętniające zbrodnię hitlerowską do jakiej doszło w 1939 roku. To jedna z dwóch obok Łagiewnik, miejscowości gdzie doszło do kaźni mieszkańców Kruszwicy i regionu. 

W podkruszwickich Rożniatach odbyły się po raz kolejny uroczystości upamiętniające zbrodnię hitlerowską do jakiej doszło jesienią 1939 roku. Rożniaty są drugim miejscem w naszej gminie gdzie doszło do zamordowania mieszkańców przez okupacyjne siły niemieckie.

- Wydarzenia do jakich doszło w Rożniatach odbiły się szerokim echem w III Rzeszy. Zbrodnia  została uznana za samosąd i były efektem niemieckiej eksterminacji miejscowej ludności. Dzięki świadkom tamtym zbrodni możemy opisać ich dokładny przebieg - wyjaśnia Artur Wojciechowski z Nadgoplańskiego Towarzystwa Historycznego, który w tym roku nie organizowało Marszu Patriotycznego bowiem wspólną pamięcią o zamordowanych w Łagiewnikach i okolicznych miejscowościach, otoczyły piątkowe  uroczystości w Rożniatach.

- W październiku żołnierze i Selbstschutz rozstrzelali w Rożniatach Polaków przywiezionych z inowrocławskiego więzienia. Wśród zamordowanych był Edward Jan Sowiński (ur. 1906), kierownik Szkoły Panny Maryi w Inowrocławiu, Antoni Posadzy, sołtys wsi Sławsk Wielki i jego zastępca (podsołtys) Stanisław Mila (ur. 1894), ks. Kazimierz Tyczka (ur. 1908 r.), którego aresztowano gdy pełnił posługę sakramentu pojednania w kościele pw. Zwiastowania NMP, ks. Józef Bykowski - dodaje rozmówca.

Jednak październikowa wywózka to nie jedyna wywózka Polaków do Rożniat. Do podobnej sytuacji doszło w listopadzie 1939 roku. O zdarzeniach w Rożniatach wisząca do dziś w miejscu pamięci tablica.

- W tym lesie w październiku i listopadzie 1939 r. zostało rozstrzelanych 41 Polaków przez niemieckie władze okupacyjne (…)”. Wymienionych zostało również 17 nazwisk ofiar niemieckiej zbrodni. Z 12 na 13 października 1939 roku Selbstchutz aresztował około 200 nauczycieli i ziemian powiatu inowrocławskiego - czytamy na pomniku.

Tegoroczne uroczystości w swoim programie objęły przemarsz na miejsce pamięci, krótki rys historyczny, modlitwę za poległych, apel pamięci oraz złożenie kwiatów. Wydarzenie uświetnił udział Wojska Polskiego, służb mundurowych oraz orkiestry wojskowej. Organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Dwa Kłosy oraz Sołectwo Kobylniki-Rożniaty.

Upamiętnienie ofiar w podkruszwickich Rożniatach zapoczątkowano w 1989 roku dzięki m.in. księdzu Jerzemu Osińskiemu oraz Mieczysławowi Lewandowskiemu. Wydarzenie zostało dokładnie zarejestrowane dzięki relacji video wykonanej przez Zbigniewa Walentyńskiego.

Materiał filmowy dokumentuje uroczystości 50. rocznicy zamordowania mieszkańców naszego powiatu w miejscowości Rożniaty. w filmie widzimy m.in. księdza Jerzego Osińskiego ze Sławska Wielkiego, Romę Warmus, Franciszka Janowskiego, Magdalenę Jagiełłowicz oraz Mieczysława Lewandowskiego i wielu innych.

Inicjatorem ówczesnej uroczystości był ksiądz Jerzy Osiński, proboszcz parafii w Sławsku Wielkim, duchowy opiekun "Solidarności" kruszwickiej-pracowniczej i rolniczej, współzałożyciel Komitetu Obywatelskiego w Kruszwicy. To właśnie  u księdza Jerzego Osińskiego w bydgoskiej parafii 19 października 1984 swoją ostatnią w życiu Mszę Świętą odprawił ksiądz Jerzy Popiełuszko.

fotorerlacja: Jarosław Waszak