UOKiK wszczął postępowania wyjaśniające wobec 17 banków ws. spłat kredytów hipotecznych

"Jeśli spłacasz całkowicie lub nadpłacasz kredyt hipoteczny, który wziąłeś po 21 lipca 2017 r., bank musi się z tobą rozliczyć z opłat pobranych w związku z zawarciem umowy" - wskazał Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w środowej informacji.

Prezes UOKiK wszczął postępowania wyjaśniające wobec 17 banków dotyczące praktyk oraz zapisów wzorców umów w tym zakresie stosowanych; Urząd sprawdza, czy i jak banki rozliczają się z konsumentami, którzy przed terminem spłacą w całości lub nadpłacą kredyt hipoteczny - przekazał w środę UOKiK.

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny, cytowany w informacji, zwrócił uwagę, że stopy procentowe WIBOR 3M i 6M, od których zależy oprocentowanie kredytów hipotecznych w polskiej walucie są coraz wyższe, co oznacza też wzrost rat kredytów hipotecznych spłacanych przez konsumentów.

"Jeśli posiadamy odpowiednie oszczędności, warto rozważyć nadpłacenie kredytu hipotecznego z jednoczesnym skróceniem okresu kredytowania lub jego całkowitą, wcześniejszą spłatę" - stwierdził.

Wyjaśnił, że w takiej sytuacji bank powinien rozliczyć się z kredytobiorcą i oddać proporcjonalnie wszystkie pobrane opłaty stanowiące całkowity koszt kredytu. "Powinno się to odbywać według najprostszej i najbardziej sprawiedliwej metody liniowej, tak jak ma to miejsce w przypadku kredytów konsumenckich, gdzie banki dostosowały się do wyroku TSUE i wytycznych Prezesa UOKiK" - dodał.

"Tym razem sprawdzamy w postępowaniach wyjaśniających, jak 17 banków rozlicza się z osobami, które nadpłacają kredyt hipoteczny lub spłacają go całkowicie" - poinformował Chróstny.

"Prezes UOKiK wszczął postępowania wyjaśniające dotyczące praktyk oraz zapisów wzorców umów w tym zakresie stosowanych w 17 bankach. Sprawdza w nich, czy i jak rozliczają się z konsumentami, którzy przed terminem spłacą w całości lub nadpłacą kredyt hipoteczny" - podał w środę UOKiK.

Chodzi o BNP Paribas Bank Polska; ING Bank Śląski; Alior Bank; Bank Millennium; Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski; Bank Polska Kasa Opieki S.A.; Credit Agricole Bank Polska; mBank; Santander Bank Polska; Bank Ochrony Środowiska; Bank Pocztowy; Bank Handlowy w Warszawie; PKO Bank Hipoteczny; Pekao Bank Hipoteczny; mBank Hipoteczny; ING Bank Hipoteczny; Millennium Bank Hipoteczny.

Możliwość wcześniejszej spłaty lub nadpłaty kredytu hipotecznego - jak zaznaczył UOKiK - wynika z art. 38 ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (dalej ustawa o kredycie hipotecznym lub ukh), a obowiązek rozliczenia się z konsumentem z art. 39 tej ustawy. Przypomniano, że zasada ta dotyczy tylko umów zawartych po 21 lipca 2017 r. W przypadku kredytów hipotecznych zaciągniętych wcześniej kwestię przedterminowej spłaty regulują umowy kredytowe.

W stanowisku prezesa UOKiK stwierdzono, że bank powinien automatycznie rozliczyć się z klientem, który spłaca kredyt hipoteczny w całości lub w części i w związku z tym skróceniu ulega okres kredytowania.

Zgodnie z art. 39 ukh: "W przypadku spłaty całości kredytu hipotecznego przed terminem określonym w umowie o kredyt hipoteczny całkowity koszt kredytu hipotecznego ulega obniżeniu o odsetki i inne koszty kredytu hipotecznego przypadające za okres, o który skrócono obowiązywanie tej umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą" - podano. Jeśli tak się nie stało, należy złożyć reklamację w banku.

Zwrócono uwagę, że procedura wcześniejszej spłaty powinna być opisana w umowie kredytowej. "Możesz powołać się na stanowisko Prezesa UOKiK - pobierz je ze strony finanse.uokik.gov.pl." - radzi Urząd.

Zgodnie ze stanowiskiem prezesa UOKiK, bank powinien się z rozliczyć z klientem według metody liniowej m.in. z pobranej prowizji, marży, kosztów pośrednictwa czy przygotowania umowy. "Jest to metoda najbardziej zrozumiała dla konsumentów, najprostsza, przejrzysta i sprawiedliwa. Jest też łatwa do zastosowania przez banki" - stwierdzono. Wyjaśniono, że polega ona na tym, że instytucja finansowa dzieli wszystkie koszty przez liczbę dni, w których miała obowiązywać umowa. "Wynik mnoży przez liczbę dni, o które skrócono okres kredytowania - tę sumę powinna oddać konsumentowi" - zauważono.

UOKiK zawrócił uwagę, że w ten sposób banki już rozliczają się z osobami, które spłacą przed terminem kredyt konsumencki. "Dostosowały się więc do przepisów ustawy o kredycie konsumenckim, unijnej dyrektywy, wyroku TSUE C-383/18 (Lexitor) oraz wytycznych zawartych w stanowisku organu" - wskazano. Zaznaczono, że ustawa o kredycie hipotecznym w ten sam sposób określa obowiązki banku, dlatego takie same zasady, zdaniem prezesa Urzędu, powinny dotyczyć osób, które zawarły umowy o kredyt hipoteczny.

Dodano, że prezes UOKiK sprawdzi też, czy mają miejsce sytuacje, kiedy banki bezpodstawnie odmawiają konsumentom zwrotu opłat z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego, mimo że jednocześnie same żądają w takiej sytuacji od konsumenta rekompensaty za wcześniejszą spłatę kredytu.

Urząd przypomina, że osoby, którym bank odmówił rozliczenia się z opłat i prowizji w związku z wcześniejszą spłatą kredytu mogą zawiadomić o tym UOKiK, pisząc na adres: [email protected]. Dodano, że mogą też skorzystać z bezpłatnej pomocy Rzecznika Finansowego.(PAP)

autorka: Magdalena Jarco