Dyskusja wokół odpadów w Kruszwicy. "Wspólnota" o porozumieniach gminnych

• Po ostatnich podwyżkach opłat za odpady, które miały miejsce w sierpniu, od połowy września rozpoczęła działalność specjalna komisja ds. optymalizacji gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

• Podczas grudniowej sesji szczegóły ustaleń komisji próbował poznać Dariusz Zdziarski. Radny chciał dowiedzieć się, jakie działania zostały podjęte.

• W trakcie styczniowej sesji Adam Pilarski przedstawił propozycje zespołu dotyczące gospodarki odpadami. Wśród nich znalazły się sugestie, aby koszty związane z odbiorem śmieci powiązać z zużyciem wody.

• Jedną z bardziej skrytykowanych rekomendacji znalazło się m.in. wprowadzenie nowej metody naliczania opłat – dla nieruchomości wielolokalowych zamieszkałych miałoby to być na podstawie zużycia wody, a dla pozostałych według odrębnych zasad.  Od tego pomysłu w ubiegłym tygodniu odciął się jeden z członków komisji, radny Sebastian Sobecki.

• Według raportu "Wspólnoty" jednym z rozwiązań jakie realizują samorządy jest tworzenie związków, działających na zasadzie wspólnych porozumień między gminami. Jak wygląda to w praktyce?

Efektywna gospodarka odpadami kluczem do utrzymania niskich opłat

Według analizy opublikowanej przez miesięcznik Wspólnota, wysokość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w polskich gminach jest bardzo zróżnicowana. Roczne stawki na mieszkańca wahają się od 193 do 499 zł, a jednym z kluczowych czynników wpływających na koszty jest sposób zarządzania systemem zbiórki i przetwarzania odpadów.

Jak wskazują przedstawiciele dwóch związków gmin, które znalazły się w grupie samorządów o najniższych opłatach, skuteczne zarządzanie systemem gospodarki odpadami wymaga przede wszystkim współpracy między gminami, budowy własnej infrastruktury przetwarzania odpadów oraz działań mających na celu uszczelnienie systemu poboru opłat. „Dobra współpraca pozwala trzymać opłaty na sensownym poziomie” – podkreślają w rozmowie z Wspólnotą.

Doświadczenia Ekologicznego Związku Gmin Dorzecza Koprzywianki

Ekologiczny Związek Gmin Dorzecza Koprzywianki został utworzony w 1994 roku przez siedem gmin z dawnego województwa tarnobrzeskiego. Początkowo jego działania skupiały się na gospodarce wodno-ściekowej, a w 1996 roku rozszerzono je o organizację systemu zbiórki odpadów komunalnych. W 2005 roku w Janczycach uruchomiono Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych, który obecnie obsługuje 16 gmin.

Związek przez lata stosował różne modele naliczania opłat. Początkowo stawki były uzależnione od liczby osób w gospodarstwie domowym, jednak od 2021 roku obowiązuje jednolita opłata w wysokości 20 zł od mieszkańca (18 zł w przypadku posiadania kompostownika).

Władze związku podkreślają, że na stabilność systemu wpłynęły m.in. objęcie systemem nieruchomości niezamieszkanych, współpraca z urzędami gmin i sołtysami w celu identyfikacji mieszkańców niezgłaszających się do systemu oraz wdrożenie narzędzi monitorowania opłat, takich jak książeczki opłat i przypomnienia SMS. „Uzyskujemy poziomy odzysku pozwalające na niepłacenie kar” – zaznaczają przedstawiciele związku.

Celowy Związek Gmin „Eko-Logiczni” – skuteczne zarządzanie odpadami

Kolejnym przykładem skutecznej gospodarki odpadami jest Celowy Związek Gmin „Eko-Logiczni”, utworzony w 2021 roku przez pięć podkarpackich gmin. Od początku działalności wprowadzono jednolite stawki opłat – początkowo 23 zł miesięcznie, a od 2023 roku 24 zł.

Związek szczególny nacisk kładzie na weryfikację liczby mieszkańców deklarujących opłaty. Dzięki współpracy z gminami członkowskimi oraz systematycznemu monitorowaniu płatności, zaległości w opłatach wynoszą około 4%. Egzekucja prowadzona jest zgodnie z przepisami, jednak zanim podjęte zostaną formalne działania, mieszkańcy otrzymują powiadomienia przypominające o konieczności uregulowania należności.

Przewodniczący zarządu związku, Jerzy Kocój, podkreśla, że decyzja o utworzeniu wspólnej jednostki była trafiona. „Stworzenie jednolitego systemu daje możliwość efektywniejszego wykonywania przedmiotowych zadań oraz wspólnego rozwiązywania problemów w branży odpadowej” – zaznacza.

Wyzwania i zagrożenia dla systemu gospodarki odpadami

Przed gminami i związkami gmin stoi obecnie wyzwanie związane z osiąganiem wymaganych poziomów recyklingu. Paweł Rędziak, przewodniczący zarządu Ekologicznego Związku Gmin Dorzecza Koprzywianki, zwraca uwagę na ryzyko związane z wprowadzeniem systemu kaucyjnego. „System kaucyjny pozbawi nasze zakłady przychodów ze sprzedaży wysegregowanych surowców, bo zmniejszy nasze poziomy odzysku – kaucja trafi do dużych marketów w miastach” – zauważa.

W jego ocenie stabilność systemu gospodarki odpadami wymaga przemyślanych rozwiązań prawnych oraz odpowiedniej skali działania. „Chcąc utrzymać stawki na akceptowalnym dla mieszkańców poziomie, musimy mówić o systemie, który obejmuje zbliżoną liczbę mieszkańców” – dodaje.

[ZT]39298[/ZT]

[ZT]39291[/ZT]

[ZT]39290[/ZT]