W środę, 7 czerwca 2023 roku, o godzinie 16:00, w siedzibie Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia w Kruszwicy, odbyła się promocja książki „Wczesnośredniowieczna Kruszwica”. Był to najnowszy tom serii „Origines Polonorum”, pod redakcją prof. Przemysława Urbańczyka.

Seria „Origines Polonorum” została uruchomiona w 2005 roku jako wspólne przedsięwzięcie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Jej głównym celem była systematyczna publikacja monograficznych opracowań naukowych, które były wynikiem realizacji projektu „Ziemie polskie na przełomie tysiącleci” pod egidą Komitetu Badań Naukowych (KBN). Inicjatywa ta miała na celu zgromadzenie, opracowanie i weryfikację wyników prac archeologicznych, które rozpoczęły się w latach 40. i 50. XX wieku na najważniejszych dla Polski piastowskiej stanowiskach.

Najnowszy, 16 tom serii, był publikacją wyników badań historyków i archeologów nad wczesnośredniowieczną Kruszwicą. Kruszwica jest miejscem związanym z jedną z najstarszych tradycji historycznych w Polsce. Według legendy przekazanej przez Anonima zwanego Gallem, w grodzie nad Gopłem miał zginąć książę Popiel, rozszarpany przez myszy, a na jego miejsce wybrano Siemowita, syna Piasta oracza.

[FOTORELACJA]3030[/FOTORELACJA]

Książka pod redakcją archeologów Joanny Sawickiej i Wojciecha Dzieduszyckiego, zmarłego w 2020 roku, szczegółowo opisywała historię Kruszwicy. Sawicka jest specjalistką z zakresu dziejów szkła, natomiast Dzieduszycki specjalizował się w pradziejach i średniowieczu. "Rozpoczęty w 1967 roku romans z Kruszwicą stał się [dla niego] tematem wiodącym przez całe życie. Kruszwica przez wiele sezonów była dla rodziny Dzieduszyckich drugim domem" – tak napisał we wspomnieniu o Wojciechu Dzieduszyckim jego przyjaciel i również archeolog, Jacek Wrzesiński.

Promocja „Wczesnośredniowiecznej Kruszwicy” w Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia była doskonałą okazją do zgłębienia wiedzy o wczesnośredniowiecznej historii Polski i odkrycia fascynujących tajemnic Kruszwicy.

[ZT]24205[/ZT]

[DAWNY]1686158164473[/DAWNY]

[ZT]24203[/ZT]

[ZT]24188[/ZT]

Prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk: Mediewista Archeolog i Jego Wkład w Naukę

Prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk, urodzony 21 października 1951 roku, jest cenionym mediewistą archeologiem, profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Od 2017 roku pełni funkcję dyrektora Polish Institute of Advanced Studies (PIASt) PAN.

Kariera naukowa Profesora Urbańczyka jest imponująca. Jest członkiem Komitetu Nauk Pra- i Protohistorycznych PAN we wszystkich kadencjach. Reprezentował Polskę w wielu prestiżowych organizacjach, takich jak European Science Foundation (ESF), Europa Nostra, ALLEA i European Strategic Forum for Research Infrastructures (ESFRI). Był wielokrotnym członkiem paneli recenzyjnych w European Research Council (SH5, SH6 i Synergy Grants), Irish Research Council for Humanities and Social Sciences, European Union Prize for Culture Heritage oraz w Narodowym Centrum Nauki i w Narodowym Programie Rozwoju Humanistyki.

Profesor Urbańczyk był członkiem Expert Advisory Group SC6 europejskiego programu „Horizon 2020” oraz zespołów doradczo-kontrolnych wielkich programów interdyscyplinarnych, takich jak „Transformation of the Roman World”, EARTH, BOREAS, INSTAR, SAFE, SHAPE-ID, STAR-LAB.

Jego wkład w naukę jest nieoceniony. Wygłosił referaty na ponad 70 zagranicznych konferencjach i kongresach zorganizowanych w 27 krajach; wygłosił 24 gościnne wykłady w uniwersytetach europejskich i amerykańskich. Kierował i kieruje dużymi projektami badawczymi FNP, KBN, MNiSW, MKiDN i NCN. Prowadził badania terenowe w Polsce, w Anglii, Kuwejcie, Norwegii, Peru oraz na Barbudzie i Islandii.

Profesor Urbańczyk jest autorem ponad 500 tekstów z zakresu historii i archeologii wczesnego średniowiecza Polski, Europy Środkowo-Wschodniej, Skandynawii i wysp północnego Atlantyku.

Za swoje osiągnięcia został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1991), Złotym Krzyżem Zasługi (1993), Krzyżem Kawalerskim (2015) i Oficerskim (2022) Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał również Medal im. Księżnej Aleksandry Ogińskiej (2008), Medal Biskupińskiego Towarzystwa Archeologicznego (2017), Nagrodę Lednickiego Orła Piastowskiego (2021).

Profesor Przemysław Urbańczyk to wybitny naukowiec, którego wkład w rozwój archeologii i mediewistyki jest nieoceniony. Jego prace, badania i zaangażowanie w rozwój nauki w Polsce i na świecie przyczyniają się do głębszego zrozumienia historii naszego kraju i Europy.

[ZT]24186[/ZT]

[ZT]24168[/ZT]

Kruszwica w Średniowieczu: Tajemnice Zamglone w Czasie

Początki Kruszwicy, jednej z najstarszych miejscowości w Polsce, są owiane tajemnicą. Źródła historyczne, które mogłyby rzucić światło na jej rozwój w średniowieczu, są niestety skąpe i niepełne.

Jednym z najważniejszych dokumentów, które przetrwały do naszych czasów, jest akt z 6 października 1250 roku, podpisany w Sieradzu przez księcia Kazimierza. W dokumencie tym książę potwierdza prawa i przywileje biskupów kujawskich, dotyczące ich posiadłości na ziemiach książęcych, w tym kapituły i kolegiaty kruszwickiej.

Najstarszym źródłem pisanym, które odnosi się bezpośrednio do Zamku Kruszwickiego, jest kronika Janka z Czarnkowa z 1367 roku. Z kroniki dowiadujemy się, że zamek został wzniesiony w latach 1350-1355 z inicjatywy Kazimierza Wielkiego.

Niestety, brakuje źródeł z wcześniejszych lat. Wiadomo, że kamienny kościół pw. św. Piotra istniał już w XII wieku, ale dokumenty z krótkiego okresu istnienia biskupstwa, które mogłyby dostarczyć więcej informacji o Kruszwicy, nie przetrwały. Ciągłe walki dynastyczne doprowadziły do zniszczenia większości dokumentów z tego okresu.

Mimo to, istnieją dowody na to, że gród i zamek pełniły rolę administracyjno-rezydencyjną. Znaleziono monety, srebrne brakteaty z XII wieku, a z kronik wiadomo o szlaku handlowym, który przechodził przez gród już w IX wieku. Kult św. Wita był również rozpowszechniony, a gród z świątynią był otoczony potężnym wałem drewniano-ziemnym, na wyspie.

Bursztynowy szlak przyczynił się do rozwoju miasta, a dogodne miejsce strategiczne było idealne dla wojsk piastowskich i centrum administracji na Kujawach. Pobliskie kopalnie soli z pewnością wzbogaciły mieszkańców.

W późnym średniowieczu, Kruszwica została zniszczona podczas wojny ze Szwedami. Archiwum, które istniało w owym czasie, mogło dostarczyć cennych informacji o życiu w Kruszwicy, ale niestety zostało zniszczone w 1657 roku, kiedy zamek kruszwicki spłonął podczas ataku wojsk szwedzkich.

Dzisiaj, nasza wiedza o Kruszwicy pochodzi głównie z badań archeologicznych i genetycznych. Mimo że wiele tajemnic Kruszwicy pozostaje niewyjaśnionych, naukowcy nieustannie pracują nad odkryciem jej ukrytej historii. Wierzymy, że wkrótce uda nam się odkryć więcej tajemnic tej fascynującej średniowiecznej miejscowości na Kujawach, grodu kruszwickiego, rezydencji władców Polski. (NTH)

[ZT]24159[/ZT]

[ZT]24136[/ZT]