RAPORT: Analiza finansowa i efektywność kosztowa systemu w Kruszwicy

RAPORT: Analiza finansowa i efektywność kosztowa systemu gospodarowania odpadami w Gminie Kruszwica w 2025 roku na podstawie danych udostępnionych przez pana Kazimierza Pieczyńskiego, inspektora ds. utrzymania czystości i porządku w gminie. Zapraszamy również do dwóch poprzednich raportów.

1. Struktura przychodów z opłaty za gospodarowanie odpadami (stan na 31.10.2025 r.)

Zgodnie z danymi z Załącznika nr 1, system gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Kruszwica finansowany jest przede wszystkim z opłat ponoszonych przez:

• właścicieli nieruchomości zamieszkałych,
• właścicieli nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe.

Na dzień 31 października 2025 r.:

• 12 227 mieszkańców wnosi miesięczną opłatę w wysokości 39,00 zł,co w skali roku daje łączną wartość 5 722 236,00 zł.
• 2 529 mieszkańców korzysta z ulgi za kompostowanie i płaci 37,00 zł miesięcznie (stawka obniżona o 2,00 zł),co przekłada się na roczną kwotę 1 122 876,00 zł.
• 266 domków letniskowych objętych ryczałtem 206,00 zł rocznie generuje łącznie 54 796,00 zł.

Łączna wartość przypisu opłaty (bez uwzględnienia nieściągalności i zadłużenia) na 31.10.2025 r. wynosi: 6 899 908,00 zł

To kwota, która – przy pełnej ściągalności – pozwala na pokrycie wszystkich kosztów systemu i pozostawia pewien margines bezpieczeństwa.

[ZT]47907[/ZT]

[ZT]47901[/ZT]

Ogólny bilans kosztów – poniżej planu, ale z ważnymi przesunięciami

• Zestawienie kosztów zawarte w Załączniku nr 2 pokazuje, że:
• Planowane koszty ogółem na 10 miesięcy 2025 r.: 6 762 494,08 zł,
• Rzeczywiste koszty poniesione: 6 564 438,90 zł,
• Różnica: –216 031,78 zł (tj. 97,07% wykonania planu).

Oznacza to, że realne koszty systemu były niższe od zakładanych o ponad 216 tys. zł, co świadczy o stosunkowo dobrej kontroli wydatków. Nie jest to jednak wyłącznie efekt oszczędności – część różnic wynika z przesunięcia strumieni odpadów, zwłaszcza biodegradowalnych, oraz z odmiennej od planowanej struktury frakcji trafiających do PSZOK-u i instalacji przetwarzających.

Koszty selektywnej zbiórki „u źródła” – więcej odpadów, wyższe koszty odbioru, ale tańsze zagospodarowanie

3.1. Odbiór odpadów selektywnych (papier, metale/tworzywa, szkło, bio) – Część I

W ramach odbioru odpadów selektywnie gromadzonych „spod posesji”:

• Planowana ilość: 1 691,735 Mg,
• Rzeczywista ilość: 1 765,350 Mg,
• Wartość brutto odbioru: 765 997,50 zł,
• Planowana wartość: 733 565,21 zł,
• Różnica: +32 432,28 zł (104,42% planu).

Najważniejsze tendencje:

Metal i tworzywa sztuczne

• ilość: 363,440 Mg (plan: 333,334 Mg),
• koszt brutto: 149 155,78 zł (plan: 136 800,27 zł),
• wykonanie: 109,03% planu.

Bioodpady (odpady ulegające biodegradacji)

• ilość: 1 046,670 Mg (plan: 958,334 Mg),
• koszt brutto: 454 422,25 zł (plan: 416 070,29 zł),
• wykonanie: 109,22%.

Szkło: mniejsza ilość niż planowana,

• koszt: 100 974,82 zł (plan: 119 700,14 zł),
• wykonanie: 84,36%.
• Wniosek: mieszkańcy częściej korzystają z selektywnej zbiórki metali, tworzyw i bioodpadów, co podnosi koszty odbioru, ale jest zgodne z polityką odchodzenia od frakcji zmieszanej.

Zagospodarowanie odpadów selektywnych – Część II

Tutaj obraz jest bardziej złożony. Najważniejsze liczby:

Wartość brutto zagospodarowania selektywnych (łącznie): 962 845,07 zł,

Plan: 1 067 006,67 zł,

Różnica: –104 161,60 zł (90,24% planu).

Największą rolę odegrała zmiana modelu dla bioodpadów:

• Bioodpady – RIPOK
• ilość: 249,620 Mg zamiast planowanych 958,334 Mg,
• koszt brutto: tylko 162 058,40 zł (plan: 622 169,98 zł),
• wykonanie: 26,05% planu.
• Bioodpady – oczyszczalnia w Szarleju
• ilość: 797,020 Mg,
• koszt brutto: 361 528,27 zł,
• w planie: 0 zł (nowy kanał zagospodarowania).

To pokazuje realne przesunięcie strumienia odpadów biodegradowalnych z instalacji RIPOK do oczyszczalni, przy ogólnym obniżeniu kosztów zagospodarowania tej frakcji.

Koszty odpadów zmieszanych – mniejsza masa, wyraźne oszczędności

Odbiór odpadów zmieszanych – Część III

• Planowana ilość: 3 145,834 Mg,
• Rzeczywista ilość: 2 986,980 Mg,
• Koszt brutto odbioru: 1 567 806,06 zł,
• Plan: 1 651 185,35 zł,

Różnica: –83 379,29 zł (94,95% planu).

Zagospodarowanie odpadów zmieszanych – Część IV

• Koszt brutto zagospodarowania: 2 051 374,23 zł,
• Plan: 2 160 470,71 zł,
• Różnica: –109 096,48 zł (również 94,95% planu).
• Łącznie, w obszarze odpadów zmieszanych:

Oszczędności w odbiorze i zagospodarowaniu wynoszą ponad 192 tys. zł,co jest konsekwencją niższej niż planowana masy frakcji zmieszanej.

PSZOK jako centrum kosztów – więcej odpadów wymagających specjalnego traktowania

Odbiór odpadów w PSZOK – Część V

• Planowana ilość: 713,67 Mg,
• Rzeczywista ilość: 859,24 Mg,
• Koszt brutto: 152 379,38 zł,
• Plan: 161 520,82 zł,
• Różnica: –9 141,44 zł (94,34% planu).

Ciekawostką jest struktura frakcji:

• Wyraźny wzrost odbioru:
• papieru: 12,78 Mg zamiast 4,293 Mg (297,69% planu),
• metali i tworzyw: 13,32 Mg zamiast 5,5 Mg (242,18%),
• szkła: 10,92 Mg zamiast 4,125 Mg (264,73%),
• tekstyliów i odzieży: 21,60 Mg zamiast 7,71 Mg (280,16%),
• papy odpadowej: 18,78 Mg zamiast 10,00 Mg (187,80%),
• zużytych opon: 26,94 Mg zamiast 17,09 Mg (157,64%).
• Jednocześnie mniejsze niż planowane okazały się m.in.:
• odpady budowlane i rozbiórkowe (262,54 Mg wobec planowanych 300,00 Mg),
• popioły (0,00 Mg wobec planowanych 83,34 Mg).

 Zagospodarowanie odpadów w PSZOK – Część VI

Tutaj nastąpił wyraźny wzrost kosztów:

Koszt brutto: 588 122,15 zł,

• Plan: 451 071,29 zł,
• Różnica: +119 074,26 zł (130,38% planu).
• Najbardziej „rosnące” pozycje:
• chemikalia – 75 206,88 zł przy planie 36 728,64 zł (204,76%),
• tekstylia i odzież – 16 225,09 zł przy planie 5 791,46 zł (280,16%),
• papa odpadowa – 15 316,05 zł przy planie 8 155,51 zł (187,80%),
• zużyte opony – 26 596,21 zł przy planie 16 871,91 zł (157,64%),
• meble i gabaryty GM Sp. z o.o. – nowa pozycja: 269 448,12 zł,
• tekstylia i odzież GM – 21 905,10 zł, również nowa pozycja.
• To odzwierciedla fakt, że PSZOK przejmuje coraz większą rolę w zagospodarowaniu odpadów specjalnych i problemowych, co jest z punktu widzenia środowiskowego pożądane, ale kosztowo – obciąża system.

Infrastruktura i obsługa PSZOK oraz koszty administracyjne

Infrastrukturę PSZOK (dzierżawy pojemników) – Część VII

Koszty dzierżawy pojemników (110/120 l, 1100 l, 7000 l) wyniosły: 19 757,52 zł, dokładnie 100% planu – bez odchyleń.

Zbiórki objazdowe – Część VIII

Zbiórki gabarytów i elektroodpadów z terenów wiejskich oraz Kruszwicy, Grodztwa i Łagiewnik:

łączne koszty brutto: 27 544,32 zł, również 100% planu.

Prowadzenie PSZOK – Część IX

Dzierżawa PSZOK – 30 750,00 zł (100% planu),

Obsługa PSZOK – 31 643,78 zł przy planie 13 621,64 zł,

wzrost o 18 022,14 zł (232,31%).

Łącznie: 62 393,78 zł wobec planowanych 44 371,64 zł (140,62%).

To wyraźny sygnał, że wraz ze wzrostem ilości i złożoności odpadów obsługa PSZOK wymaga większego nakładu pracy i środków.

Administracja – oszczędności w „kosztach stałych” systemu

Część X obejmuje:

• Koszty pracownicze – 283 954,16 zł (plan: 299 166,67 zł, 94,92%),
• Koszty administracyjne – 63 949,92 zł (plan: 112 917,22 zł, 56,63%),
• Inne koszty – 18 314,82 zł (plan: 33 916,67 zł, 54,00%).

Łącznie: 366 218,90 zł wobec planu 446 000,55 zł,czyli –79 781,65 zł (82,11% planu).

Oznacza to istotną redukcję kosztów administracyjnych, co poprawia efektywność całego systemu.

Wnioski Raportu nr 3

• System finansowo jest stabilny – przychody z opłat (6,9 mln zł przypisu) przewyższają realne koszty (ok. 6,56 mln zł w 10 miesiącach), choć trzeba pamiętać o zadłużeniu części mieszkańców i właścicieli domków letniskowych.
• Największym kosztem pozostaje frakcja zmieszana (odbiór + zagospodarowanie ponad 3,6 mln zł), lecz jej ilość i koszty spadły względem planu, co jest zbieżne z celami polityki odpadowej.
• Koszty zagospodarowania odpadów selektywnych udało się obniżyć w stosunku do planu głównie dzięki zmianie systemu zagospodarowania bioodpadów – część z nich trafia do oczyszczalni w Szarleju, co pozwoliło zmniejszyć koszty RIPOK.
• PSZOK staje się strategicznym elementem systemu, przyjmując coraz więcej odpadów problemowych (chemikalia, papa, opony, tekstylia). To podnosi koszty jego zagospodarowania i obsługi, ale jednocześnie poprawia bezpieczeństwo środowiskowe.
• Koszty administracyjne i pracownicze są niższe od planowanych, co świadczy o rozsądnej gospodarce zasobami kadrowymi i organizacyjnymi.
• Cały system działa w ramach przyjętych założeń finansowych, z łącznym wykonaniem kosztów na poziomie 97,07% planu. Nadwyżka między przypisem opłat a kosztami może stanowić bufor na wahania cen zagospodarowania odpadów i ewentualne wzrosty stawek w kolejnych latach.

[ZT]47913[/ZT]

 [ZT]47910[/ZT]

[ZT]47912[/ZT]