Gdzie się schowasz jak będzie wojna? W Kruszwicy też o to pytają!

• Najwyższa Izba Kontroli przeanalizowała obecną sytuację Polski pod kątem bezpieczeństwa.

• Dwa lata po wybuchu wojny w Ukrainie, w Polsce na miejsca w schronach i ukryciach może liczyć niecałe 4% mieszkańców (raport Państwowej Straży Pożarnej).

• Obrona cywilna nie istnieje, a obywatele nie wiedzą, gdzie w razie zagrożeń mogą szukać bezpiecznego miejsca schronienia.

Informacje na temat braku przygotowania Polski na wypadek nalotów bombowych podjęła Najwyższa Izba Kontroli. Z raportu wynika, że sześć z 32 gmin skontrolowanych przez NIK nie zapewniło takiego miejsca żadnemu ze swoich mieszkańców, a 68% poddanych oględzinom schronów i ponad połowa ukryć nie spełniały wymaganych warunków technicznych.

- Przyczyną tej sytuacji, jak ustaliła Najwyższa Izba Kontroli, jest przede wszystkim brak podstawowych przepisów wskazujących odpowiedzialnych za zarządzanie budowlami ochronnymi, określających ich niezbędne wyposażenie oraz wymogi techniczne, jakie muszą spełniać, czy choćby definiujących czym jest schron. Wieloletni impas w tej kwestii ma przełamać przygotowywana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) ustawa o ochronie ludności, której projekt, jak wynika z zapowiedzi resortu, powinien być gotowy do końca marca  - czytamy w raporcie NIK.

Sprawa schronów interesuje również kruszwiczan. O schrony i przygotowanie Gminy Kruszwica na "najgorsze" w związku z trwającym konfliktem na Ukrainie dopytywał podczas sesji Rady Miejskiej radny Grzegorz Stanny. Samorządowiec wyraził nadzieję, że w tej sprawie zostaną podjęte działania.

O sprawę schronów i przygotowanie ludności cywilnej do obrony dopytuje Sebastian Szymański z "Nowej Kruszwicy", który skierował w tej sprawie pismo do Burmistrza Kruszwicy Dariusza Witczaka.

- W obliczu rosnących napięć geopolitycznych i zwiększonej  świadomości na temat możliwych zagrożeń dla bezpieczeństwa, mieszkańcy naszej gminy wyrażają zaniepokojenie brakiem jasnych informacji na temat tego, jakie kroki zostały podjęte przez lokalne władze w celu zapewnienia ich bezpieczeństwa w sytuacji kryzysowej - informuje Sebastian Szymański.

W nadesłanym do redakcji piśmie Sebastian Szymański dopytuje m.in. o aktualny plan ewakuacji ludności na wypadek sytuacji kryzysowych takich jak nalot lotniczy, wskazanie miejsc, które mogą pełnić funkcję schronów lub bezpiecznych przestrzeni dla mieszkańców w przypadku takiego zagrożenia, jakie środki zostały podjęte w celu poinformowania mieszkańców o dostępnych planach ewakuacji i lokalizacjach schronów oraz czy istnieją plany rozbudowy lub modernizacji infrastruktury służącej ochronie ludności w przypadku zagrożenia. 

- Zdajemy sobie sprawę, że kwestie bezpieczeństwa są niezwykle ważne i wymagają odpowiedniej uwagi oraz ciągłego przeglądu. Jesteśmy przekonani, że dostarczenie mieszkańcom jasnych i szczegółowych informacji na temat dostępnych środków bezpieczeństwa stanowi kluczowy element w budowaniu zaufania między władzami a społecznością lokalną - uważa Sebastian Szymański.

Miejsca doraźnego ukrycia w przypadku Kruszwicy to nie schrony!

Z aplikacji "Budowle ochronne" 2.0 PSP wynika, że miejsc doraźnych jest sporo na terenie Gminy Kruszwica. Często są nimi obiekty szkolne i przedszkola. Niestety nie będą one bezpieczne w przypadku np. nalotów.

- Miejsca schronienia nie są to miejsca techniczne przygotowane do tego, żeby osoby, które chcą uniknąć kataklizmu, mogły się tam schronić. Systemy, które są montowane w schronach, są wysoko zaawansowane technologicznie, które pozwalają dostarczać czyste powietrze, przefiltrowane, to miejsca, gdzie są przechowywane zapasy wody, żywności - wszystko, to co pozwalać być przez jakiś okres czasu w tym bardzo szczelnym pomieszczeniu - wyjaśnił kilka dni temu w polsatnews.pl gen. Waldemar Skrzypczak, były dowódca Wojsk Lądowych.

Na liście miejsc doraźnego schronienia znalazło się m.in. Przedszkole Samorządowe nr 3 im. Ewy Lewańskiej w Kruszwicy, Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Kruszwicy (ZSO) czy SP nr 2. Pełna mapa poniżej (źródło aplikacja "Schrony").

NIK zwracała na to uwagę już w czerwcu 2022 r., informując o luce prawnej w przepisach jaką stwierdziła podczas kontroli w Kielcach. Wcześniej, obowiązujące od 2018 r. wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju realizowały odpowiedzialne za nią na poszczególnych szczeblach władze wojewódzkie i samorządowe, ale po wejściu w życie ustawy o obronie Ojczyzny nie wiadomo kto za obronę cywilną odpowiada. W efekcie od kwietnia 2022 r. zadania związane np. z budownictwem ochronnym wykonywała mniej niż połowa (45%) skontrolowanych przez NIK wojewodów, starostów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

DEFINICJE wg wytycznych SZEFA OBRONY CYWILNEJ KRAJU

BUDOWLA OCHRONNA -  pomieszczenie lub zespół pomieszczeń przeznaczonych do ochrony osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed skutkami działań zbrojnych, ekstremalnych zjawisk pogodowych, katastrof ekologicznych, przemysłowych lub innych zagrożeń. Budowle te dzielą się na dwie główne kategorie: schrony i ukrycia.

SCHRON - budowla o obudowie konstrukcyjnie zamkniętej, hermetycznej, zapewniającej ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi ze wszystkich stron.

UKRYCIE - budowla ochronna niehermetyczna, wyposażona w najprostsze instalacje, zapewniająca ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi z określonych stron.

UKRYCIE DORAŹNE, miejsce doraźnego schronienia (MDS) - budowla bez szczególnych wymagań odpornościowych i eksploatacyjnych, zabezpieczająca przed niektórymi środkami rażenia oraz skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych.

- Kolejną, poza brakiem przepisów, przyczyną niewystarczającej liczby budowli ochronnych w Polsce i ich niezadowalającego stanu były niskie, w stosunku do potrzeb, wydatki na utrzymanie i konserwację takich obiektów oraz na budowę nowych. W 2021 r. wydatki te wyniosły 214 tys. zł, podczas gdy na obronę narodową przeznaczono wówczas ponad 58 mld zł. Dodatkowo możliwości finansowania budownictwa ochronnego ograniczyło wejście w życie ustawy o obronie Ojczyzny i likwidacja obrony cywilnej - czytamy w raporcie NIK.

Niepełne dane samorządów, nierzetelny raport PSP

Zgodnie z wytycznymi wydanymi przez szefa obrony cywilnej w 2018 r. planowanie zbiorowej ochrony ludności „…powinno być ukierunkowane na docelowe zapewnienie miejsc w budowlach ochronnych oraz ukryciach do doraźnego przygotowania dla co najmniej 25% ogółu ludności zameldowanej na obszarze administracyjnym danego miasta, z uwzględnieniem planów ewakuacji III stopnia dla pozostałej, niechronionej ludności”. W skontrolowanych przez NIK samorządach zadbało o to zaledwie  31% wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Na 32 objęte kontrolą gminy w 26 (81%) znajdowały się budowle pozostające w sytuacjach kryzysowych do dyspozycji mieszkańców.

W 2022 r. władze sześciu miast i gmin - Dęblina, Bogatyni, Krasnego, Żnina, Kędzierzyna-Koźla i Zdzieszowic nie zapewniły mieszkańcom żadnego miejsca ani w schronach czy ukryciach, ani w ukryciach do doraźnego przygotowania. W 14 gminach brak było miejsc w budowlach ochronnych, przygotowano natomiast doraźne miejsca ukrycia. O te ostatnie nie zadbano natomiast w 11 gminach.

W 2022 r. według prowadzonych przez kontrolowane gminy i miasta ewidencji, w większości niepełnych i niezweryfikowanych, dysponowały one głównie tzw. ukryciami doraźnymi. Na miejsce w schronach i ukryciach mogło wówczas liczyć zaledwie 2% mieszkańców. Najwięcej w Świnoujściu - ok. 7,6%.

Liczba budowli ochronny (schrony i ukrycia w Polsce) 

Wnioski

Najwyższa Izba Kontroli skierowała do premiera wnioski de lege ferenda o podjęcie pilnych działań, w tym zobowiązujących Ministrów – Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rozwoju i Technologii do przygotowania odpowiednich projektów aktów prawnych lub zmian w obowiązującym prawie, w celu:

przygotowania projektu ustawy kompleksowo regulującej problematykę obrony cywilnej oraz wprowadzenia (np. w formie odpowiednich rozporządzeń) przepisów określających: szczegółowe zasady planowania, projektowania, utrzymania budowli ochronnych oraz prowadzenia ewidencji i kontroli ich stanu technicznego oraz warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać przydomowe schrony i ukrycia doraźne oraz ich usytuowanie;

przygotowania projektu nowelizacji ustawy Prawo budowlane poprzez wprowadzenie przepisów doprecyzowujących określone w art. 5 ust. 1 pkt 6 tej ustawy pojęcie zapewnienia ochrony ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej w trakcie projektowania i budowania obiektu budowlanego;

przygotowania projektu nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez wprowadzenie przepisów określających sposób uwzględnienia potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa przy planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 8 tej ustawy oraz wskazujących zasady i tryb uwzględniania miejsc ochronnych na etapie opracowywania i uzgadniania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;

zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 września 2019 r. w sprawie klasyfikacji rodzajów materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów i technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, na których wytwarzanie lub obrót jest wymagane uzyskanie koncesji, poprzez wyłączenie z obowiązku uzyskania licencji na obrót urządzeniami filtrowentylacyjnymi, takich urządzeń, które są wykorzystywane na potrzeby budowy przydomowych schronów.

Ponadto NIK wnosi o podjęcie działań przez:

Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, mających na celu wykorzystanie wyników inwentaryzacji budowli ochronnych przeprowadzonej w 2022 r. przez PSP, uzupełnionej o sprawdzenie budowli pod kątem możliwości zabezpieczenia mieszkańców podczas konfliktu zbrojnego, poprzez przygotowanie narzędzia o charakterze zbliżonym do alertu RCB, wskazującego mieszkańcom konkretne miejsca schronienia, co przyczyni się eliminowania nadmiernego gromadzenia osób w jednej budowli; Wojewodę Mazowieckiego i Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, w celu rozstrzygnięcia przeznaczenia stacji metra warszawskiego pod kątem jego ewentualnego wykorzystania jako budowli ochronnej.

źródło Najwyższa Izba Kontroli

[ZT]30821[/ZT]

[ZT]30807[/ZT]

[ZT]30806[/ZT]

[ZT]30804[/ZT]