Nierentowny węgiel pogrąży nas w kosztach - transformacja energetyczna musi przyspieszyć [komentarz]

„Musimy jak najszybciej zamknąć nierentowne kopalnie i wysłużone elektrownie węglowe, bo kosztują nas coraz więcej. Na miejsce wygaszanych »węglówek« powinniśmy instalować gazowe elektrociepłownie oraz energetykę wiatrową – morską i lądową. Ich wzajemna proporcja powinna wynikać z rachunku ekonomicznego, stabilności systemu energetycznego oraz unijnych zobowiązań. Nie powinniśmy za wszelką cenę budować energii jądrowej – koszty i ryzyko są tak duże, że decyzja o budowie powinna być uwarunkowana otrzymaniem dobrej oferty od zagranicznego partnera. Niestety, koszt dojścia Polski do neutralności klimatycznej będzie radykalnie większy niż średnia unijna i istnieje niewielka szansa, że zostanie on zrekompensowany adekwatnym wsparciem finansowym ze strony UE. Dlatego Polska nie powinna rezygnować z asertywnej polityki na forum UE. Jednocześnie należy zreformować system wsparcia dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym” – Paweł Musiałek przedstawia rekomendacje dla sposobu realizacji transformacji energetycznej w Polsce.

Ze względu na wysokie koszty należy jak najszybciej zamknąć trwale nierentowne kopalnie i równocześnie przeprowadzić proces obniżania kosztów i wzrostu produktywności tych kopalń, które mają perspektywę rentowności, przynajmniej w średnim okresie. Jednocześnie powinien powstać duży i skoordynowany program przekwalifikowania górników, aby zasilili kadry dynamicznie rozwijających się firm przeprowadzających termomodernizację budynków czy instalujących OZE.

[ZT]14128[/ZT]

Wysokie ceny pozwoleń do emisji CO2 sprawiają, że tempo redukcji energetyki węglowej powinno być szybsze aniżeli proponowane w PEP2040. Wycofywane z użytku powinny być te elektrownie węglowe, które są lub będą w najbliższym czasie nierentowne ze względu na wysoki koszt produkcji energii i które nie będą pełnić funkcji rezerwy w ramach mechanizmu rynku mocy. Przyspieszenie dekarbonizacji energetyki nastąpi szczególnie po 2025 r., kiedy ustanie możliwość wsparcia elektrowni węglowych w ramach pomocy publicznej, poza wspomnianą funkcją rezerwy.

[ZT]12630[/ZT]

Brakujące moce powinny zostać uzupełnione zarówno przez odnawialne źródła energii, w tym energetykę wiatrową, morską i lądową, jak i nowe jednostki kogeneracyjne na gaz. Odpowiedź na pytanie o proporcje między gazem a OZE powinna wynikać z rachunku ekonomicznego i unijnych zobowiązań, aby zminimalizować koszty transformacji energetycznej dla odbiorców, a przy tym zapewnić społeczną legitymizację tego procesu.Ze względu na liczne ryzyka, w tym przede wszystkim finansowe, z ostrożnością należy podejść do Programu polskiej energetyki jądrowej. Program można zrealizować tylko pod warunkiem stworzenia korzystnej, kompleksowej oferty współfinansowania i dzielenia ryzyka inwestycyjnego. Ponadto należy założyć, że ze względu na złożoność procesu ewentualne bloki atomowe pojawią się w systemie energetycznym nie szybciej niż w 2040 r.

[ZT]10925[/ZT]

Polska powinna kontynuować politykę dostosowywania ambicji polityki energetyczno-klimatycznej UE do tempa redukcji emisji innych regionów na świecie, zabiegając zarówno o możliwie najkorzystniejsze regulacje, jak i możliwości finansowe, w tym przede wszystkim dla instalacji gazowych i atomu. Kluczowa dla Polski jest reforma systemu handlu emisjami ETS, która przesadnie obciąża m.in. Polskę.

[ZT]14151[/ZT]

Wzrost cen energii wymaga rewizji systemu wsparcia osób żyjących w ubóstwie energetycznym poprzez zwiększenie zasiłku energetycznego i zwiększenie progu dochodowego, wsparcie doradcze i inwestycyjne przy termomodernizacji budynku. Jednocześnie należy wycofać się z subsydiowania cen energii dla każdego gospodarstwa domowego, a rosnące ceny z wyprzedzeniem komunikować.

[ZT]15887[/ZT]

Proces transformacji energetycznej wymaga także uzupełnienia narracji o konieczność zbiorowego wysiłku i kosztów, które są niezbędne, aby zrealizować zakładaną wizję. Ukrywanie tego aspektu transformacji energetycznej i nieprzygotowanie psychologiczne społeczeństwa na nadchodzące wyzwania może się okazać najważniejszym ryzykiem tego procesu.

[ZOBACZ CAŁOŚĆ]

[ZT]16070[/ZT]

O Autorze

Paweł Musiałek

Członek zarządu Klubu Jagiellońskiego. Dyrektor Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego i jego ekspert ds. polityki zagranicznej oraz polityki energetycznej. Szef działu „Państwo na poważnie” na portalu opinii Klubu Jagiellońskiego. Stały współpracownik czasopisma idei „Pressje”. Przygotowuje rozprawę doktorską na temat sporu o polską politykę zagraniczną po 2004 r.

Był współtwórcą portalu Europa-Bezpieczeństwo-Energia, asystentem dyrektora ds. programowych Centrum Analiz Energetycznych Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie oraz analitykiem Fundacji Dyplomacja i Polityka. W Telewizji Republika prowadził autorski program poświęcony tematyce europejskiej Europa od podszewki. Autor publikacji naukowych i analitycznych z zakresu polityki energetycznej. Redaktor publikacji Polityka zagraniczna rządu Donalda Tuska w latach 2007-2011.

Mąż Iwony, tata Ignasia.

[ZT]14028[/ZT]