Podatek od ekwiwalentu wypłacanego strażakom OSP. MFiG wyjaśnia, kiedy przysługuje zwolnienie

Zasady naliczania podatku dochodowego od osób fizycznych w odniesieniu do ekwiwalentów wypłacanych strażakom Ochotniczej Straży Pożarnej wyjaśnił wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na poselską interpelację. Chodziło o objęcie zwolnieniem podatkowym ekwiwalentów wypłacanych strażakom ratownikom OSP na podstawie art. 15a ustawy o ochotniczych strażach pożarnych.

„Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 44 ustawy PIT2 wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych (podatek PIT) są przychody członków Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP), uzyskane z tytułu uczestnictwa w szkoleniach, ćwiczeniach, działaniach ratowniczych, akcjach ratowniczych i akcjach związanych z likwidowaniem klęsk żywiołowych” – wyjaśnił Neneman. „Wskazany katalog przychodów objętych zwolnieniem jest katalogiem zamkniętym i pokrywa się ze zdarzeniami wskazanymi w art. 15 ust. 1 ustawy o OSP” – dodał.

Wiceminister podkreślił, że odmiennie należy traktować ekwiwalent, który został przyznany przez radę gminy na podstawie art. 15a ustawy o OSP dotyczący innych zdarzeń i zadań niż te związane z akcjami ratowniczymi.

„Pomimo że ustawa o OSP dopuszcza możliwość przyznania ekwiwalentu pieniężnego za wykonywanie takich zadań, to okoliczność ta nie stanowi uzasadnionej podstawy do objęcia uzyskanych na tej podstawie środków zwolnieniem podatkowym. Należy bowiem zauważyć, że podstawową zasadą podatku dochodowego jest zasada powszechności opodatkowania. Z art. 9 ustawy PIT wynika bowiem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych z opodatkowania na podstawie ustawy PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku” – wskazał Neneman. 

W wyjaśnieniach powołał się na art. 84 Konstytucji RP, z którego wynika, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Wiceminister zaznaczył też, że z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego RP (wyrok z dnia 29 maja 1996 sygn. akt K. 22/95), dotyczącego przepisów podatkowych wynika, iż „wszystkie normy wprowadzające zwolnienia przedmiotowe mają charakter odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania według jednakowych, tych samych dla każdego podatnika zasad”. 

„Konsekwencją powyższego jest wyjątkowy charakter ulg, odliczeń, zwolnień, itp., pojmowanych ściśle i nierozszerzająco. W związku z powyższym postulat wprowadzenia zwolnienia obejmującego niezdefiniowane i nielimitowane świadczenia nie może zostać uwzględniony” – zaznaczył Neneman.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o OSP ekwiwalent pieniężny otrzymuje strażak ratownik OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu, niezależnie od otrzymywanego wynagrodzenia. Ekwiwalent jest wypłacany z budżetu właściwej gminy, stosownie do posiadanych przez samorząd środków finansowych, na podstawie uchwały przyjętej przez radę.

„Wysokość ekwiwalentu pieniężnego ustala, nie rzadziej niż raz na 2 lata, właściwa rada gminy w drodze uchwały. Wysokość ekwiwalentu pieniężnego nie może przekraczać 1/175 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto” – wskazano w ustawie. 

Ekwiwalent naliczany jest za każdą rozpoczętą godzinę liczoną od zgłoszenia wyjazdu z jednostki ochotniczej straży pożarnej lub gotowości do wyjazdu w celu realizowania zadań, bez względu na liczbę wyjazdów w ciągu jednej godziny.

Prawo do ekwiwalentu mają również: kandydat na strażaka ratownika OSP, który jest uczestnikiem szkolenia podstawowego przygotowującego do bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych oraz strażak ratownik OSP, który brał udział w zabezpieczaniu obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej, określonego w powiatowym lub miejskim planie ratowniczym.

mr/