Jak podkreślają autorzy rankingu prof. Paweł Swianiewicz, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, rok 2023 był niestety kolejnym rokiem spadku dochodów własnych w większości kategorii polskich. W powiatach i miastach na prawach powiatu realny spadek w trakcie kadencji wynosił ponad 10 proc. Biorąc pod uwagę niemal ciągły wzrost PKB w tym okresie, świadczy to o marnej kondycji JST.
Poniżej wykresy z ostatnich lat.
[FOTORELACJA]4181[/FOTORELACJA]
Kategorią dochodów, która dramatycznie pogorszyła się w kadencji 2018–2023, były wpływy z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Dane z roku 2022 wskazują, że w zakresie przyznawanych uznaniowo rekompensat szczególnie zaniedbane były duże miasta, ale dane za rok 2023 ilustrują podobną skalę spadku już we wszystkich kategoriach samorządów. Realna wielkość tych środków była w 2023 r. o około 30 proc. niższa niż na początku kadencji!
Poważną konsekwencją dla budżetów JST są zmiany wielkości nadwyżki operacyjnej netto. Szczególnie dramatycznie sytuacja wygląda w miastach na prawach powiatu, w których nadwyżka operacyjna w 2023 r. szorowała po dnie, była bliska zeru. Dodajmy, że w 2023 r. prawie 40 proc. (dokładnie 26) dużych miast zanotowało deficyt budżetu bieżącego. Był to drugi kolejny tak zły rok, w 2022 r. negatywny wynik bieżący miały 22 miasta. We wcześniejszych, też niełatwych, latach było to zazwyczaj kilka miast.
Jak przygotowano ranking? Zastosowana metoda obliczania wskaźnika będącego podstawą zestawienia jest identyczna jak w poprzednich latach. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Wpływ wielkiej, jednorazowej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd wysoko w rankingu. Jest to awans incydentalny i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane na dwa sposoby.
Po pierwsze, odjęte zostały składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwany podatek janosikowy. Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodano skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych (chodzi o to, aby porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej). Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych, bo powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji odnoszących się do podatków.
Skorygowane w ten sposób dochody podzielone zostały przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.
Gazeta Wspólnota
Autorzy rankingu:
Paweł Swianiewicz profesor ekonomii, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
Julita Łukomska adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego
Per capita w gminach:
Kruszwica kujawsko-pomorskie per capita 4230,34
Janikowo kujawsko-pomorskie 4634,32
Gniewkowo kujawsko-pomorskie 4206,30
Inowrocław kujawsko-pomorskie 4396,93
Strzelno kujawsko-pomorskie 4109,72
Radziejów kujawsko-pomorskie 4165,46
Radziejów kujawsko-pomorskie 4203,24 (gmina wiejska)
Piotrków Kujawski kujawsko-pomorskie 4604,6
Mogilno kujawsko-pomorskie 4321,10
Jeziora Wielkie kujawsko-pomorskie 4079,93
Dąbrowa kujawsko-pomorskie 4941,69
Pakość kujawsko-pomorskie 4072,65
Rojewo kujawsko-pomorskie 4441,53
Złotniki Kujawskie kujawsko-pomorskie 4501,65
[ZT]34584[/ZT]
[ZT]34583[/ZT]
[ZT]34581[/ZT]
0
0
0
0
0
0
3 0
Może nie jesteśmy najbogatszą gminą, ale przynajmniej nasz buniek ma wypłatę na poziomie prezydenta Warszawy 🙂
1 0
Nie martw się, za pół roku dochody gminy ( 4,2 tys. ) wystrzelą do góry, taki Piotrków Kuj. z jego marnymi ( 4,6 tys. ) przegonimy o całą długość jak nasz geniusz podniesie znacznie podatki i opłaty, a radni posłusznie uchwalą, mogę cię zapewnić, że będą prawie jednomyślni. Zatrudnią jeszcze paru wysokiej klasy fachowców to z czegoś pensje i diety trzeba pokryć, a jak się dobrze do tych podwyżek przyłożą to może się na drugą zimę poślizgamy na Zagoplu. A teraz nic nam nie zostaje jak czekać jak nam kino otworzą, gdy zatwierdzą właściwy repertuar to ludziska będą drzwiami i oknami się pchali.
0 0
Nie rozumiem malkontenctwa. Co z tego, że bunio ma wypłatę jak cesarz i zatrudnił kolegę na stanowisko dyrektora. Przynajmniej nie zlikwidował obiecanej opłaty adjacenckiej, nie włączył obiecanych świateł na wsi, za chwilę wyjdzie z podniesieniem opłaty za śmieci, a jego fotki i filmiki możemy oglądać codziennie i wszędzie. No i też mi się podoba, że nie wstawił się za mieszkańcami w sprawie ścieżki rowerowej, tylko był po stronie starościny.
1 0
Nie możecie tak mówić przecież oszczędza jak może, wyłączył własne podświetlenie Mysiej Wieży które jak mówili przejezdni było w kolorze - Krwawa Mary - denerwowało to niepotrzebnie mieszkańców. A nawet rozpraszało przejeżdżających kierowców, że mogli z tego zadziwienia do Gopła wjechać. Ile to oszczędności Kruszwicy przysporzył, teraz jak mówią prąd jest drogi. Każdy orze jak może, tak na swoją miarę.
1 0
Mały konkursik; która z niezrealizowanych obietnic jest waszą ulubioną? Moja o obniżce wynagrodzenia 😊
1 0
O jejku, jejku coś mi się zdaje, że ta nowa ekipa była bardzo głodna cały mój podatek dla gminy da radę przejeść i jeszcze może być mało. Z tej desperacji już sam nie wiem co robić, chyba już nic nam nie pozostało jak znowu do Kruszwicy sprowadzić Myszy. Niech te miłe zwierzątka też coś z tego mają, o rety co też się u nas porobiło.