Co z tą geotermią w Kruszwicy? "Dla poszukiwaczy wód najpierw zimny prysznic"

• Przed kilkoma laty dr inż. Marian Kiełt, zmarły w 2021 roku, badacz opracował pracę dotyczącą "Wód geotermalnych w województwie kujawsko-pomorskim".

• W podsumowaniu zawarł odważną tezę. Poszukiwaczom wód geotermalnych kazał wziąć zimny prysznic.

• Autor zauważył, że poszukiwanie wód geotermalnych, zwłaszcza o wysokiej temperaturze (powyżej 110°C), może być ryzykowne ze względu na koszty wierceń, złożoność budowy geologicznej regionu (np. obecność wysadów solnych) oraz niepewność co do zasobów i ich opłacalności.

Praca została oparta na wcześniejszych opracowaniach autora [4 - 8] oraz dostępnej literaturze zawodowej [1–3, 9–20 Dotyczy ona województwa kujawsko-pomorskiego. Na jego obszarze odwierconych zostało kilkadziesiąt otworów o głębokościach przekraczających 1800 m, w tym kilka otworów o głębokościach większych od 5000 m.

Autor w swojej pracy określa szczegółowe wymagania, które muszą być spełnione, aby wody wgłębne mogły znaleźć zastosowanie w różnych celach. W przypadku wykorzystania ich do celów balneologicznych i rekreacyjnych kluczowe jest, aby poziom wodonośny miał miąższość co najmniej 25 metrów, a skały, w których występują wody, charakteryzowały się odpowiednią porowatością (ponad 20%) i znaczną przepuszczalnością. Skały te nie mogą być zbytnio zailone, a ich geometria powinna być płaska lub soczewkowata. Ważne jest również, aby mineralizacja wód była niska, a ich temperatura mieściła się w zakresie od 35°C do 40°C, co jest kluczowe dla zastosowań leczniczych i rekreacyjnych.

Dla zastosowań grzewczych wymagania są jeszcze bardziej rygorystyczne. Poziom wodonośny musi mieć miąższość minimum 50 metrów, a geometria skał powinna być wyłącznie płaska. Porowatość skał musi wynosić co najmniej 18%, a dla początkowego ruchu wody minimum 12–13%. Istotna jest również wysoka przepuszczalność skał i niska mineralizacja wód, przy jednoczesnym utrzymaniu temperatury wód na poziomie minimum 80°C. Dodatkowym wymaganiem jest odpowiednie rozmieszczenie otworów poboru i zatłaczania wody – muszą one być oddalone od siebie o co najmniej 1 kilometr, z zapewnieniem ich hydraulicznej łączności.

Do zastosowań w budowie elektrowni geotermalnych wymagania są najbardziej rygorystyczne. Poziomy wodonośne muszą osiągać temperatury powyżej 120°C, co w przypadku województwa kujawsko-pomorskiego, szczególnie w obszarach na wschód od Wisły, jest bardzo trudne do osiągnięcia z uwagi na ograniczenia geologiczne i brak szczegółowych badań. Brak tych danych zwiększa ryzyko napotkania nieodpowiednich struktur geologicznych, takich jak wysady solne, strefy uskokowe czy obszary wyniesione, co może uniemożliwić efektywne wykorzystanie wód wgłębnych.

Autor analizuje dostępne dane geofizyczne i geologiczne, w tym dane grawimetryczne, sejsmiczne i dane otworowe, aby określić możliwości eksploatacji zasobów geotermalnych w regionie, w tym w rejonie Kruszwicy.

Przeprowadzone badania sejsmiczne, choć w dużej mierze o charakterze ogólnym, dostarczyły kluczowych informacji o budowie podłoża geologicznego. W obszarze Kruszwicy, w oparciu o dwa otwory badawcze, stwierdzono obecność kredy o zmiennej miąższości, co wskazuje na zróżnicowaną strukturę stratygraficzną. Jednakże brak szczegółowych badań sejsmicznych i grawimetrycznych dla samego miasta Kruszwica ogranicza możliwość precyzyjnej oceny potencjału geotermalnego.

Dodatkowe trudności wiążą się z możliwością występowania wysadów solnych, które mogą komplikować lokalizację zasobnych poziomów wodonośnych. W związku z tym autor podkreśla konieczność przeprowadzenia bardziej szczegółowych badań w tym rejonie, aby rozwiać istniejące wątpliwości dotyczące wykorzystania zasobów geotermalnych.

Charakterystyczne cechy budowy geologicznej analizowanego obszaru województwa kujawsko-pomorskiego wskazują na znaczną zmienność stratygraficzną oraz skomplikowaną strukturę tektoniczną.

Strefa Tornquista-Teisseyre’a (T-T) biegnąca przez region wyznacza granice między głównymi jednostkami geologicznymi i odgrywa kluczową rolę w jego budowie. W rejonie Kruszwicy występują zróżnicowane osady kredowe i jurajskie, ale ich potencjał jako kompleksów wodonośnych jest nierozpoznany. Obszar ten charakteryzują także występowanie wysadów solnych, które mogą wpływać na lokalne warunki temperaturowe i hydrauliczne, lecz jednocześnie komplikują ocenę jego geotermalnego potencjału. Brak szczegółowych badań sejsmicznych i grawimetrycznych w okolicach Kruszwicy ogranicza możliwość pełnej oceny jego przydatności dla eksploatacji wód geotermalnych, a ich prowadzenie mogłoby przynieść cenne dane o złożoności i układzie warstw geologicznych.

- Kto w województwie kujawsko-pomorskim chce poszukiwać wód geotermalnych (o temperaturach wyższych od 110 stopni) o zasobach przemysłowych powinien najpierw zafundować sobie zimny prysznic - czytamy na końcu pracy dr inż. Mariana Kiełta.

Przypomnijmy  Kruszwica podpisała umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dotyczącą realizacji projektu „Wykonanie otworu geotermalnego Kruszwica GT-1”. Inwestycja jest zadaniem rozpoczętym w poprzedniej kadencji.

Umowa została zawarta przez Burmistrza Kruszwicy Mikołaja Bogdanowicza oraz Skarbnik Gminy Annę Kruszkę. Inwestycja, której początki sięgają wniosku o dotację złożonego w 2022 roku, uzyskała 100% dofinansowania z NFOŚiGW. Koszt projektu wynosi ponad 25 milionów złotych, a jego realizacja nie będzie obciążać budżetu gminy na tym etapie. 

[ZT]37670[/ZT]

[ZT]37666[/ZT]

[ZT]37661[/ZT]