Kruszwickie adresy z przeszłości: Kamienice przy Rynku, których już nie ma

• Kontynuujemy nasz cykl materiałów na portalu MojaKruszwica.pl.

• W soboty i niedziele publikujemy historie kruszwickich kamienic i domów. Prezentowane informacje pochodzą z dokumentów publicznych, archiwów państwowych orazksiąg wieczystych – spisanych przez urzędników w XX wieku.

• Zapraszamy do 35. odcinka "Kruszwickich Adresów". Tym razem odwiedzimy budynki, których już nie ma. Aktualnie znajdują się tutaj zamknięte, niewielkie budynki po sklepach.

Budynki o których mowa zostały zbudowane w połowie XIX wieku. W 1897 roku nastąpiła nadbudowa obiektu po prawej stronie (kamienica z balkonem). Obie kamienice znajdowały się przy dawnej ulicy Plac 1 Maja 15. Właścicielką obiektu po prawej, na czas sporządzenia dokumentacji, była Maria Ryczek.

Fotografia główna została wykonana przez Wiktora Najdera w 1977 roku. Pomiar i wykreślenie rzutu Joanna Filipska, zaś rok poźniej dokumentację uzupełniła Barbara Sadurska. 

Budynek z balkonem

Budynek powstał zapewne ok. poł. XIX w., jako parterowy. W roku 1897 został podwyższony o jedną kondygnację. W tym też czasie powstała prawa oficyna mieszkalna. Lewe oficynowe skrzydło dobudowano na pocz. XX w., nie później jednak niż do roku 1910, kiedy to w źródłach wymienia się zabudowaną działkę miejską, na której istnieje: „dom mieszkalny zeskrzydłem prawym i nowo dobudowanym lewym”, a także ogród domowy, łąka i pole, pow. 15a 30m². W roku 1935 stwierdza się nowe prace budowlane, które mogły dotyczyć mało istotnych przeróbek wnętrza i remontu.

Kolejni właściciele działki:
1879–81 – piekarz Simon Nowak
1881–1905 – piekarz Marti Igla – inicjator rozbudowy domu.
1909– rzeźnik Walentin Pogorzały, który widnieje w aktach jako właściciel jeszcze w latach 1926–29

R. 1897, 12.07. – pozwolenie na przebudowę domu, wydane dla piekarza Martina Igły. – WAPOT Inowrocław, Akta m. Kruszwicy. Tamże odnotowano nową budowę w r. 1935.

Budynek posiadał zewnętrzne cechy eklektyczne.

Opis budynku w 1977 roku

Obiekt usytuowany jest przy zachodniej pierzei d. Rynku. Frontem zwrócony ku wschodowi. Zamknięty na planie zbliżonym do litery U, przy czym prawe skrzydło oficynowe przedłużone jest w kierunku zachodnim o przylegający budynek gospodarczy.

Parter budynku głównego wykonany jest z cegły niewypalonej, piętro i zabudowa tylna – murowane. Dach dwuspadowy, kryty papą. Budowla jest dwukondygnacyjna, 5-osiowa od frontu.

W parterze główne wejście umieszczone na osi, po bokach wejścia, wbudowane witryny sklepowe z drzwiami. Piętro oddzielone podwójnym gzymsem międzykondygnacyjnym. Okna prostokątne ujęte w płaskie opaski zwieńczone są prostymi nadokiennikami i środkowym – trójkątnym. Pod okapem bliźniacze okienka strychowe rozmieszczone osiowo.

Układ wnętrza dwutraktowy, z sienią na przestrzał, w której drewniane schody z tralkami. Jeden piec kaflowy z 1919 r. Więźba drewniana z końca XIX w. W oficynie prawej pomieszczenia kuchenne.

Kubatura budynku wynosiła 734,4 m³, a powierzchnia użytkowa 183,8 m².

Prace budowlane i konserwatorskie, ich przebieg i dokumentacja

Projekty rysunkowe rzutów parteru i piętra, przekroju pionowego i elewacji wykonał w roku 1897 H. Jackowski. Tamże plan sytuacyjny działki z zabudową.Przeznaczenie pierwotne i późniejsze mieszkalne + handel.

Stan zachowania w latach 70. XX wieku

- Stan zachowania w latach 70. XX wieku (fundamenty, ściany zewnętrzne, ściany wewnętrzne, sklepienia, stropy, konstrukcje dachowe, pokrycie dachu, wyposażenie i instalacje). Budynek ogólnie w złym stanie technicznym. Wymaga remontu generalnego. Także do uporządkowania zabudowa gospodarcza - napisano w dokumentacji z 1978 roku.

[ZT]45302[/ZT]

[ZT]45301[/ZT]

[ZT]43975[/ZT]

[ZT]43971[/ZT]
[ZT]42713[/ZT]  
[ZT]42283[/ZT]  
[ZT]42093[/ZT]  
[ZT]42082[/ZT]  
[ZT]41890[/ZT]  
[ZT]41872[/ZT]  
[ZT]41687[/ZT]  
[ZT]41529[/ZT]  
[ZT]41502[/ZT]  
[ZT]41264[/ZT]  
[ZT]41243[/ZT]  
[ZT]41066[/ZT]  
[ZT]41059[/ZT]  
[ZT]40905[/ZT]  
[ZT]40887[/ZT]  
[ZT]40706[/ZT]  
[ZT]40686[/ZT]  
[ZT]40488[/ZT]  
[ZT]40470[/ZT]  
[ZT]40285[/ZT]  
[ZT]40278[/ZT]  
[ZT]40114[/ZT]  
[ZT]40061[/ZT]  
[ZT]39894[/ZT]