Kruszwickie adresy z przeszłości: Kamienica przy ulicy Niepodległości

• Kontynuujemy nasz cykl materiałów na portalu MojaKruszwica.pl.
• W soboty i niedziele publikujemy historie kruszwickich kamienic i domów. Prezentowane informacje pochodzą z dokumentów publicznych, archiwów państwowych oraz ksiąg wieczystych – spisanych przez urzędników w XX wieku.
• Zapraszamy do 36. odcinka "Kruszwickich Adresów". Tym razem jesteśmy na ulicy Niepodległości, dawnej ulicy Świerczewskiego, gdzie w XIX wieku zbudowano kamienicę. 

Dokumentacja kamienicy została opracowana w 1977 roku. Zdjęcie wykonał Wiktor Najder, pomiar i wykreślenie rzutu Janina Filipska, a dokumentację uzupełniła Barbara Sadurska.

Kalendarium kamienicy

XIX wiek - budowa domu

1894–1900 – dobudowa domu (data w zwieńczeniu budynku). Styl: historyzm.

1894 – właścicielem nieruchomości zostaje kupiec J. Gregorowicz.

1910 – zabudowę nieruchomości stanowią:

• dom mieszkalny z podwórzem,
• stajnia prawa,
• spichrz przy budynku,
• spichrz przy szopie,
• szopa metalowa,
• szopa na narzędzia,
• dom mieszkalny,
• warsztat kowalski (przebudowany w 1912 r.),
• szopa.

1912 – przebudowa warsztatu kowalskiego.

1917 – właścicielem zostaje Bank Ludowy w Kruszwicy.

1918 – właścicielem zostaje kupiec Konieczny Franciszek.

1919 – przebudowa izby mieszkalnej na parterze na sklep oraz przebudowa magazynu w podwórzu na mieszkanie.

1925 – budowa nowego warsztatu w podwórzu.

1927 – zezwolenie na dobudowę domu mieszkalnego.

1930 – przebudowa budynku frontowego.

1932 – w budynku mieszczą się 32 lokale mieszkalne; na terenie nieruchomości nie ma już składów rowerów.

Opis kamienicy – lata 70. XX wieku

Kamienica o kubaturze 2255,4 m³ i powierzchni użytkowej 512,6 m² została wzniesiona pierwotnie jako budynek czynszowy z lokalami mieszkalnymi oraz sklepami. Funkcję tę pełniła również w latach 70., utrzymując swój charakter obiektu mieszkalno-handlowego.

W dokumentacji konserwatorskiej odnotowano, że prace budowlane i modernizacyjne były prowadzone zgodnie z wcześniejszymi decyzjami (por. opis w punkcie 12). Kamienica zachowała spójność architektoniczną, mimo licznych adaptacji w parterze, gdzie wprowadzano zmiany związane z lokalami handlowymi.

Stan techniczny obiektu w latach 70. oceniano jako dobry. Fundamenty, ściany zewnętrzne i wewnętrzne, sklepienia oraz stropy nie wykazywały poważniejszych uszkodzeń, a konstrukcja dachowa i pokrycie były utrzymane w należytym stanie. Kamienica była wyposażona w podstawowe instalacje: oświetlenie elektryczne, ogrzewanie piecowe oraz kanalizację.

Jako najpilniejszy postulat konserwatorski wskazywano wówczas konieczność uporządkowania przebudowanego parteru, którego wcześniejsze adaptacje wprowadziły pewne zaburzenia w układzie architektonicznym i estetyce elewacji.

[ZT]44446[/ZT]

Dokumentacja konserwatorów

Kamienica usytuowana jest kalenicowo, wzdłuż pierzei ulicznej. Jej rzut oparto na planie litery L, obejmującym budynek główny o kształcie prostokąta oraz dobudowane skrzydło oficynowe, częściowo mieszkalne i parterowe.

Budynek jest murowany i tynkowany, o dwóch kondygnacjach nadziemnych, z pełnym podpiwniczeniem. Elewacja frontowa posiada dziesięcioosiowy układ, z wyraźnym podziałem na parter i piętro. W przyziemiu znajdują się witryny sklepowe, a centralnie umieszczono główne wejście. Nad bramą wznosi się trójosiowy wykusz, zwieńczony balkonem oraz wystawką o cechach neobarokowych.

Wszystkie otwory okienne i drzwiowe mają prostokątny wykroj i ujęte są w profilowane opaski tynkowe. Okna na piętrze ozdobione są trójkątnymi naczółkami, a ponad nimi, osiowo rozmieszczone, znajdują się bliźniacze okienka poddasza.

Artykulacja pozioma elewacji wzbogacona jest o gzymsy: cokołowy, międzykondygnacyjny i podokapowy, co nadaje bryle wyraźny rytm i porządek architektoniczny.

Wnętrze ma układ dwutraktowy z sienią przejazdową przebiegającą w osi budynku. Piwnice są sklepione odcinkowo na dźwigarach, co świadczy o solidnej konstrukcji. Dach jest dwuspadowy, kryty papą.

Pod względem wyposażenia budynek posiada oświetlenie elektryczne, ogrzewanie piecowe oraz kanalizację, co zapewniało mu w latach swojej eksploatacji standard zgodny z miejską zabudową czynszową.

[ZT]45302[/ZT]

[ZT]45301[/ZT]

[ZT]43975[/ZT]

[ZT]43971[/ZT]
[ZT]42713[/ZT]  
[ZT]42283[/ZT]  
[ZT]42093[/ZT]  
[ZT]42082[/ZT]  
[ZT]41890[/ZT]  
[ZT]41872[/ZT]  
[ZT]41687[/ZT]  
[ZT]41529[/ZT]  
[ZT]41502[/ZT]  
[ZT]41264[/ZT]  
[ZT]41243[/ZT]  
[ZT]41066[/ZT]  
[ZT]41059[/ZT]  
[ZT]40905[/ZT]  
[ZT]40887[/ZT]  
[ZT]40706[/ZT]  
[ZT]40686[/ZT]  
[ZT]40488[/ZT]  
[ZT]40470[/ZT]  
[ZT]40285[/ZT]  
[ZT]40278[/ZT]  
[ZT]40114[/ZT]  
[ZT]40061[/ZT]  
[ZT]39894[/ZT]