Kruszwickie adresy z przeszłości: Majestatyczna kamienica o cechach secesyjnych

• Zapraszamy na nowy cykl materiałów na portalu MojaKruszwica.pl.  Zarówno w sobotę, jak i w niedzielę będziemy publikować historie kruszwickich kamienic.

• Prezentowane informacje pochodzą z dokumentów publicznych, archiwów państwowych oraz ksiąg wieczystych spisywanych przez urzędników w XX wieku.

• Dziś zapraszamy na dwunastą część naszego cyklu. Przed wami krótka historia budynku przy kruszwickim rynku o cechach secesyjnych. 

Budynek powstał na miejscu pierwotnego parterowego najprawdopodobniej w latach 1909-1910. W 1909 roku zezwolenie na budowę domu mieszkalnego uzyskał kupiec Schmelter. Budynek zaprojektował Carl Guenter z Kruszwicy. 

W 1931 roku dobudowano drugi komin, wykonano okna wystawowe, obniżono podłogi i stropy w domu Piotrowskiego. W latach 1913-1928 właścicielem obiektu był kupiec Julius Schmelter. Od 1928 roku do 1930 kamienica należała do Hansa Gierke z Polanowic, a następnie do 1939 do Kazimierza Piotrowskiego, by po wojnie trafić w ręce miasta. Budynek ma liczne cechy secesyjne. 

Opis według dokumentacji z lat 70. XX wieku

W latach 70. XX wieku kubatura wynosiła 4212 m³, a powierzchnia użytkowa: 1296 m² Prawdopodobnie elewacja frontowa zawierała pierwotnie wystrój sztukatorski, a przynajmniej otwory ujęte były sztukowymi opaskami.

Budynek usytuowany przy wschodniej pierzei d. Rynku, obok kościoła p.w. Św. Teresy. Zwrócony frontem na zachód. Założony na planie litery L. Murowany, tynkowany, podpiwniczony. Fasada rozczłonkowana nieregularnie.

Trzy i półkondygnacyjny. Zasadniczy podział elewacji frontowej – 9-osiowy. Otwory w parterze o wykroju eliptycznym z wbudowanymi drzwiami i witrynami sklepowymi, od prawej strony oraz oknami mieszkań po lewej. Środkową partię budynku od strony prawej wypełnia wykusz obejmujący dwie górne kondygnacje. Pod nim umieszczone jest główne wejście.

Zwieńczony jest wieżyczką zakończoną iglicą. Po jego lewej stronie – patrząc heraldycznie – trójosiowa część zwieńczona falistym szczytem, kolejne dwie lewe osie pierwszego i drugiego piętra ujmują murowane balkony. Skrajne odcinki dachu wypełniają płasko zadaszone lukarny.

Dach kolankowy, kryty dachówką zakładkową. Układ wnętrza trzytraktowy. W sieni drewniana klatka schodowa z tralkami. Zachowana jedna para drzwi eklektycznych. Piwnice sklepione odcinkowo na dźwigarach. Więźba drewniana o konstrukcji kolankowej.

Materiały archiwalne:

Księgi wieczyste miasta Kruszwicy, Państwowe Biuro Notarialne w Inowrocławiu.

Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, Oddział w Inowrocławiu – akta katastralne miasta Kruszwicy od 1910 roku.

WAPOT Inowrocław – akta miasta Kruszwicy.

Studium urbanistyczno-konserwatorskie, PKZ Toruń, 1978.

Dokumentacja z 1978 roku, opracowana przez Barbarę Sadurską. 

Wiktor Najder – wykonawca dokumentacji fotograficznej.

Rys. Janina Filipska

[ZT]40887[/ZT]

[ZT]40686[/ZT]

[ZT]40488[/ZT]

[ZT]40470[/ZT]

[ZT]40285[/ZT]

[ZT]40278[/ZT]

[ZT]40114[/ZT]

[ZT]40061[/ZT]

[ZT]39894[/ZT]

[ZT]39874[/ZT]