Prawa autorskie – czym są i co warto wiedzieć w przypadku chęci ich przeniesienia?

Prawo autorskie stanowi jedną z dyscyplin prawa cywilnego, która obejmuje przepisy związane stricte z pojęciem własności intelektualnej. Dzięki konkretnym normom oraz prawom, twórcy mogą decydować o tym, co dzieje się z ich dziełem, włącznie z jego kopiowaniem, dystrybucją, jak i osiąganiem korzyści finansowych. Czym właściwie jest utwór? Według obowiązujących zasad, jest to jeden z przejawów działalności twórczej o wysoce indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci; niezależnie od wartości, przeznaczenia czy sposobu wyrażenia. By dzieło mogło zostać uznane za utwór, koniecznie musi stanowić rezultat pracy człowieka, będąc jednocześnie przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Utworem może być między innymi publikacja naukowa, fotografia, obraz, scenariusz filmowy czy materiału audiowizualne – a także wiele innych, nieuwzględnionych w tej wyliczance dzieł. Już dziś poznaj poszczególne rodzaje praw autorskich, a także dowiedz się więcej na temat możliwości ich przeniesienia.

Prawa autorskie w pigułce – specyfika poszczególnych rodzajów i kwestia przekazania

Istnieje kilka rodzajów praw autorskich; dzielimy je na osobiste oraz majątkowe. Pierwsze, osobiste prawa autorskie, mają za zadanie ochronę więzi twórcy z utworem, będąc związane z nim w sposób trwały – co oznacza, że są one bezterminowe oraz niezbywalne, a wspominana więź nie jest ograniczona w czasie, a przy tym nie podlega zrzeczeniu czy wyzbyciu się przez twórcę; jakiekolwiek czynności związane z dążeniem do ograniczenia osobistych praw autorskich wbrew woli twórcy bądź działania zmierzające do pozbawienia go tych praw uchodzić będą za nieważne i bezskuteczne. Każda próba przywłaszczenia sobie czyjegoś utworu oraz podpisania się pod nim stanowi plagiat, będący niczym innym jak naruszeniem prawa do autorstwa. Tymczasem majątkowe prawa autorskie to prawa do czerpania korzyści z powstałego utworu poprzez dalszą sprzedaż, powielanie bądź udostępnianie na zasadach licencji. Odnoszą się one typowo do sfery ekonomicznej uprawnionego, będąc jednocześnie zbywalne; co oznacza, że można je swobodnie przenieść z twórcy na inny, konkretny podmiot. Takie prawa ograniczone są w czasie, który nie może być ani wydłużony, ani skrócony. Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w pełnych latach następujących po roku, w którym nastąpiło dane zdarzenie – od którego zaczyna się liczyć bieg terminu. Jeżeli chodzi o przekazanie praw autorskich, odnosi się ono wyłącznie tych majątkowych. Przekazanie praw reguluje ustawa, która określa wymagania dotyczące między innymi umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych. Więcej o tym pisze między innymi firma KR Group, która na swojej stronie internetowej, https://www.krgroup.pl/, przedstawia ciekawostki i ważne fakty z dziedziny doradztwa korporacyjnego, które często obejmuje kwestie praw autorskich. Wbrew pozorom, przenoszenie praw autorskich może stanowić problematyczną kwestię – dlatego postanowiliśmy przytoczyć najważniejsze fakty, które dobrze jest znać.

Przeniesienie praw autorskich, czyli co dobrze jest brać pod uwagę

Podejmując decyzję o sporządzeniu umowy dotyczącej przeniesienia praw autorskich, dobrze jest pamiętać o kilku istotnych elementach – związanych ściśle z obowiązującymi regułami, normami oraz zasadami związanymi ze sporządzaniem tego typu umów. Jak już wspominaliśmy, przedmiotem zbycia mogą stać się wyłącznie autorskie prawa majątkowe. To jednak nie wszystko...

• Umowa musi zostać zawarta w formie pisemnej; możliwe jest zastąpienie podpisu kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
• Utwór w umowie powinien być opisany jasno, a przy tym naprawdę precyzyjnie.
• Dokument powinien wskazywać sposoby korzystania z utworu (pola eksploatacji).
• W umowie powinien zostać zawarty zapis, że wskazane wynagrodzenie w dokumencie obejmuje wszystkie pola eksploatacji, jakie zostały wymienione w umowie. W innym razie twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie – za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych nie jest szczególnie skomplikowane, o ile przy konstruowaniu umowy zadba się o wszystkie niezbędne elementy. W przypadku wątpliwości, warto poradzić się w tej kwestii specjalistów; z pewnością rozwieją oni potencjalne zawiłości.