NIK: Proces budowy obwodnic nie był prowadzony w pełni prawidłowo

• Najwyższa Izba Kontroli oceniła, że proces budowy obwodnic, mimo zapewnionego finansowania - nie był prowadzony w pełni prawidłowo. Nieprawidłowości występowały już na etapie planowania i przygotowania zamówień publicznych.
• W blisko połowie badanych jednostek inwestycje zrealizowano niezgodnie z dokumentacją projektową, co może negatywnie wpływać na trwałość obiektów.
• Kontrolerzy wskazali również uchybienia w utrzymaniu niektórych obiektów budowlanych; w jednym przypadku stwierdzono bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia oraz ryzyko powstania znacznej szkody w mieniu.

Program budowy 100 obwodnic na lata 2020–2030, przyjęty uchwałą Rady Ministrów 13 kwietnia 2021 r., zakłada realizację 100 zadań o łącznej długości ok. 820 km i wartości 28 mld zł (23,1 mld zł środki krajowe, 4,9 mld zł środki europejskie). Jednym z kluczowych celów Programu jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Najważniejsze ustalenia kontroli

W ocenie Najwyższej Izby Kontroli budowa obwodnic nie była prowadzona prawidłowo, a nieprawidłowości wystąpiły w sześciu spośród 11 skontrolowanych jednostek (56%), w których inwestycja została zakończona. Łączna kwota wydatkowana z naruszeniem prawa wyniosła ponad 84 mln zł. Składają się na nią kwota 12 mln zł wynagrodzenia dla wykonawcy obwodnicy wypłaconych niezgodnie z umową posiadaną przez UM Świnoujścia (brak aneksów) oraz prawie 72 mln zł stanowiące cenę zamówienia udzielonego z naruszeniem ustawy o zamówieniach publicznych przy rozbudowie drogi wojewódzkiej nr 240 Chojnice-Świecie.

Proces planowania przedsięwzięć nie zawsze przebiegał w pełni prawidłowo. W czterech na 12 skontrolowanych podmiotów stwierdzono naruszenie przepisów z zakresu zamówień publicznych w postaci: nierzetelnego sporządzania opisu przedmiotu zamówienia, nieuwzględniania wybranych postanowień dotyczących kar umownych, opóźnienia w przekazaniu do publikacji ogłoszenia o udzieleniu zamówienia oraz zaniechania wykonania części obowiązków przez komisje przetargowe.

Nie wszystkie skontrolowane umowy o zamówienie publiczne zawierały klauzule w pełni zabezpieczające interesy inwestorów. Niektóre jednostki nie korzystały z przysługujących im praw (np. nie naliczano kar umownych pomimo wystąpienia ku temu przesłanek). W pięciu podmiotach kontrola ujawniła wykonanie inwestycji niezgodnie z dokumentacją projektową, w tym zastosowanie materiałów budowlanych niespełniających parametrów jakościowych zawartych w umowach z wykonawcami i dokumentacji technicznej, co potwierdzili biegli powołani przez NIK. W trzech z tych przypadków takie odstępstwa mogą mieć negatywny wpływ na trwałość obiektów budowlanych, co może mieć negatywny wpływ na trwałość trzech wybudowanych obwodnic. W trakcie oględzin kontrolerzy wykazali nieprawidłowości w sposobie utrzymania niektórych obiektów budowlanych, a w jednym przypadku, w trakcie oględzin obwodnicy Oleśnicy, stwierdzili bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz możliwość powstania znacznej szkody w mieniu.

[ZT]45732[/ZT]

[ZT]45731[/ZT]