Budynek mieszkalny, wielorodzinny został zbudowany około połowy XIX wieku. Nadbudowa obiektu miała miejsce około 1900 roku. Dokumentacja obiektu została uwieczniona w 1977 roku przez Wiktora Najdera.
Kalendarium historii budynku
a) Dom mieszkalny ze skrzydłem bocznym lewym, dobudowanym prawym i podwórzem.
b) Powstanie oficyny.
c) Budowa stajni.
d) Budowa szopy.
e) Budowa pralni i kuchni.
Budynek narożnikowy przy północnej pierzei Placu 1 Maja i ul. Poznańskiej pochodzi z połowy XIX wieku. Działka, na której stoi, wcześniej była użytkowana jako łąka i pastwisko. Właścicielami tego terenu byli kolejno: Abraham i Ichaele (1841–1868), Ephraim Miodowski (1868–1901), kupiec Stanisław Heil (1901–1908), a od 1909 roku kupiec Wacław Giżewski.
Plan budynku
W dokumentacji z 1910 roku odnotowano, że na działce znajdował się dom mieszkalny ze skrzydłem bocznym lewym, dobudowanym prawym oraz podwórzem, a także zabudowania gospodarcze: oficyna, stajnia, szopa, pralnia i kuchnia. Adres budynku w tym czasie to Marktplatz 11, który po 1920 roku zmieniono na Rynek, a w latach okupacji niemieckiej (1939–1945) figurował jako A. Hitlerplatz 14.
W 1911 roku formalnie potwierdzono zabudowę działki w dokumentacji. W 1930 roku właściciel Wacław Giżewski uzyskał zezwolenie na budowę betonowych schodów i przedproży przed budynkiem.
Obiekt ma układ zbliżony do litery L. Jest murowany, tynkowany i dwukondygnacyjny. Elewacja frontowa od strony placu rynkowego jest pięcioosiowa, od ul. Poznańskiej – trzyosiowa ze ściętym narożnikiem. Okna mają prostokątny wykrój, ujęty w profilowane opaski z gzymsami wspartymi na konsolkach. Od frontu znajdują się dwa wejścia, z których jedno prowadzi do sklepu, a oba posiadają murowane przedproża. Między nimi wykonano zejście do piwnic. Okna poddasza są okrągłe i rozmieszczone osiowo. W artykulacji poziomej dominuje gzyms rozdzielający kondygnacje. Budynek posiada dach dwuspadowy kryty papą. Od strony podwórza znajduje się wykusz z kręconymi, stalowymi schodami.
Wnętrze budynku ma układ dwutraktowy z sienią przelotową i drewnianą klatką schodową. W piwnicach występują dwa rodzaje sklepień: starsze z łukowymi stropami oraz nowsze, sklepione odcinkowo na dźwigarach. Dach oparto na więźbie krokwiowo-jętkowej. Zachowały się elementy stolarki okiennej i drzwiowej o cechach eklektycznych oraz resztki sztukatorskiego wystroju wnętrza na piętrze.
Budynek ogrzewany jest piecami, posiada oświetlenie elektryczne i kanalizację.
W latach 70. XX wieku ustalono, że budynek ma kubaturę 1512 m³ i powierzchnię użytkową 360 m². Zarówno pierwotnie, jak i obecnie, pełni funkcje mieszkalne oraz handlowe (sklepy). Stan techniczny określono jako dobry. Wskazano również na konieczność uporządkowania zabudowy oficyn gospodarczych.
Styl architektoniczny budynku: parter w stylu klasycystycznym, piętro z cechami eklektyzmu i ujednoliceniem elewacji.
Materiały archiwalne:
Księgi wieczyste miasta Kruszwicy, Państwowe Biuro Notarialne w Inowrocławiu.
Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, Oddział w Inowrocławiu – akta katastralne miasta Kruszwicy od 1910 roku.
WAPOT Inowrocław – akta miasta Kruszwicy.
Studium urbanistyczno-konserwatorskie, PKZ Toruń, 1978.
Dokumentacja z 1978 roku, opracowana przez Barbarę Sadurską.
Wiktor Najder – wykonawca dokumentacji fotograficznej.
Rys. Janina Filipska
[ZT]41682[/ZT]
[ZT]41681[/ZT]
0
0
0
0
0
0
