Kilka słów o wsi Janocin i rodzie Tarnowskich

Janocin to jedna z wsi położona w gminie Kruszwica. Losy miejscowości nierozłącznie wiążą się z historią rodu Tarnowskich.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. W XVI w. tereny obecnej wsi Janocin należały do rodu Tarnowskich. W XIX w. za sprawa rodziny Schendeli, wybudowano tu dwór, folwark i ogród. 

Na terenie wsi Janocin znajduje się RSP Janocin – Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "Zjednoczenie", która działa od 1958 roku. W jej produkcji przeważa uprawa ziarna zbożowego, hodowla bydła mlecznego: produkcja i sprzedaż mleka oraz produkcja i sprzedaż mięsa – wędlin.

Dwór w Janocinie, to w zasadzie pozostałości dworu – fragment XIX w. budowli. Jest on wpisany do rejestru zabytków; nr rej.: A/284/1 z 11.10.1991.

W XVI w. tereny obecnej wsi Janocin należały do Jakuba Tarnowskiego. W XIX w. kiedy osiedliła się tu rodzina Schendeli, wybudowano dwór wraz z zabudową gospodarczą i założono ogród. W 1870 r. właścicielem był A. Mittelstadt, a następnie Otto Naue (1880 r.), oraz jego spadkobiercy. W 1930 r. majętność należała do tzw. dóbr rycerskich, a od 1945 r. przejął je Skarb Państwa Polskiego.

Dwór otaczał przepiękny park również z 2 poł. XIX w. o pow. 4,5ha. Zdobiony był dębami szypułkowi, topolami białymi. Rosły tu także wiązy szypułkowe, jesiony wyniosłe, oraz robinie akacjowe. Zgrupowany jest wokół centralnego wnętrza, wytyczonego przez dwie aleje boczne i aleję poprzeczną, oraz na wschodnim i zachodnim skraju parku. Rośnie tu wiele okazów zbliżonych do pomnikowych, na uwagę zasługują dwa wiązy szypułkowe, zwane również limakami. Niegdyś atrakcją były rowy działowe i odwadniające przecinające park, i staw. Z pierwotnej kompozycji parku zachowały się jedynie drogi wyznaczające jego zachodnią i południową granicę, liczny starodrzew, oraz stare aleje i szpalery drzew. Stare sady zarosły, zatarciu uległy powiązania widokowe z okolicą, a wnętrza parkowe zarosły samosiewami krzewów i drzew liściastych.

Źródła:
http://www.polskiezabytki.pl/
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom III. s. 412.
Krajowy Związek Rewizyjny Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych.
Fot. 4 M. Kujawa, pozostałe fot. Wikipedia.
Dobra rycerskie -  to tzw. domeny państwowe - w Polsce królewszczyzny, wydzierżawione przez suwerena osobom pochodzenia szlacheckiego, które posiadały uprawnienia związane z "Rittergutem" - jednostka admin., nie będąc jego właścicielami, nazwa utrzymała się do 1945 r.